Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
Type: Article
Published: 2022-05-03
Page range: 227-279
Abstract views: 71
PDF downloaded: 2

A synopsis of the genus Stryphnodendron (Fabaceae, Caesalpinioideae, mimosoid clade)

Universidade Federal de Ouro Preto, Herbário OUPR. Campus Morro do Cruzeiro s.n., 35400-000, Ouro Preto/MG, Brazil.
Universidade Federal de Santa Catarina, Departamento de Botânica/ CCB. Rua Eng. Agronômico Andrei Cristian Ferreira 216, 88040-535, Florianópolis/SC, Brazil.
Universidade de São Paulo, ESALQ. Av. Pádua Dias 11, 13418-900, Piracicaba/SP, Brazil. Escola Nacional de Botânica Tropical, Jardim Botânico do Rio de Janeiro, Rua Pacheco Leão 2040, 22460-030, Rio de Janeiro/RJ, Brazil.
Universidade de São Paulo, ESALQ. Av. Pádua Dias 11, 13418-900, Piracicaba/SP, Brazil.
Barbatimão Leguminosae endangered Stryphnodendron conicum Stryphnodendron dryaticum Stryphnodendron holosericeum Stryphnodendron orinocense Stryphnodendron platycarpum Stryphnodendron procerum Stryphnodendron riparium Stryphnodendron velutinum Stryphnodendron venosum Eudicots

Abstract

Stryphnodendron is a Neotropical genus of Fabaceae (Caesalpinioideae, mimosoid clade), comprising 36 taxa occurring from Nicaragua to Southern Brazil, most of them found and endemic in Brazil, being especially frequent in savannas (Cerrado) and the Amazon Forest. This synopsis presents the designation of 16 lectotypes, eight new synonyms, a new combination with a nomenclatural status change, a species’ reestablishment, two doubtful names and three excluded species. We also present nine new species, which are described and illustrated. All the species are accompanied by comments on geographical distribution, habitat and IUCN Conservation status. 

References

<p>Aublet, J.B.C.F. (1775) <em>Histoire des Plantes de la Guiane Françoise.</em> Vol. 2. Pierre-François Didot, London &amp; Paris, 160 pp.</p>
<p>Bachman, S., Moat, J., Hill, A.W., de la Torre, J. &amp; Scott, B. (2011) Supporting Red List threat assessments with GeoCAT: Geospatial Conservation Assessment Tool. <em>ZooKeys</em> 150: 117–126. https://doi.org/10.3897/zookeys.150.2109</p>
<p>Barneby, R.C. &amp; Grimes, J.W. (1984) Two leguminous forest trees new to the flora of French Guiana. <em>Brittonia</em> 36 (1): 45–48. https://doi.org/10.2307/2806290</p>
<p>Barneby, R.C., Grimes, J.W., Berry, P.E., Brunner, D., Forero, E., Cárdenas, L., De Martino, G., Hopkins, H.C.F. &amp; Occhioni, E.M.L. (2001) Mimosaceae. <em>In: </em>Berry, P.E., Yatskievych, K. &amp; Holst, B.K. (Eds.) <em>Flora of the Venezuelan Guayana</em>. Vol. 6. Missouri Botanical Garden Press, Missouri. pp. 580–677.</p>
<p>Barroso, G.M., Morim, M.P., Peixoto, A.L. &amp; Ichaso, C.L.F. (1999) Frutos e sementes: morfologia aplicada à sistemática de dicotiledôneas. Viçosa, UFV, 443 pp.</p>
<p>Bediaga, B. &amp; Lima, H.C. (2015) A “Flora Fluminensis” de frei Vellozo: uma abordagem interdisciplinar. <em>Boletim do Museu Paraense Emílio Goeldi. Ciências Humanas</em> 10 (1): 85–107. https://doi.org/10.1590/1981-81222015000100005</p>
<p>Bentham, G. (1841) Notes on Mimoseae, with a short synopsis of species. <em>The Journal of Botany</em> 4 (31): 323–418.</p>
<p>Bentham, G. (1875) Revision of the suborder Mimoseae. <em>Transactions of the Linnean Society of London </em>30 (3): 335–375. https://doi.org/10.1111/j.1096-3642.1875.tb00005.x</p>
<p>Bentham, G. (1876) Leguminosae II et III. Mimoseae. <em>In</em>: Martius, C.F.P. (Ed.) <em>Flora brasiliensis. </em>v. 15, pars 2. Lipsiae apud Frid. Fleishcer in Comm., Monachii, pp. 257–502.</p>
<p>Borges Filho, H.C. &amp; Felfili, J.M. (2003) Avaliação dos níveis de extrativismo da casca de barbatimão [<em>Stryphnodendron adstringens</em> (Mart.) Coville] no Distrito Federal, Brasil. <em>Revista Árvore</em> 27 (5): 735–745. https://doi.org/10.1590/S0100-67622003000500016</p>
<p>Borges, L.M., Schultz, M., Poppendieck, H., Kallunki, J.A. &amp; Trovó, M. (2018) A tale of traded specimens, or what to know when selecting types from Ernst Ule’s collections. <em>Taxon</em> 67 (3): 591–605. https://doi.org/10.12705/673.10</p>
<p>Britton, N.L. &amp; Killip, E.P. (1936) Mimosaceae and Caesalpiniaceae of Colombia. <em>Annals of the New York Academy of Sciences </em>35 (3): 101–208. https://doi.org/10.1111/j.1749-6632.1933.tb55366.x</p>
<p>Chodat, R. &amp; Hassler, E. (1904) Plantae Hasslerianae soit enumeration des plantes récoltées au Paraguay par le Dr. Émile Hassler, d’Aarau (Suisse) de 1885 à 1902. <em>Bulletin de l’Herbier Boissier</em>, sér. 2, 4 (6): 548–563.</p>
<p>Coville, F.V. (1910) <em>The Century Dictionary and cyclopedia</em>. Vol. 11 (Suppl.). The Century Co., New York, 754 pp.</p>
<p>Cowan, R.S. (1958) The botany of the Guyana Highlands. <em>Memoirs of The New York Botanical Garden</em> 10 (1): 1–156.</p>
<p>Ducke, A. (1915) Plantes nouvelles ou peu connues de la région amazonienne. <em>Archivos do Jardim Botânico do Rio de Janeiro</em> 1 (1): 7–57.</p>
<p>Ducke, A. (1925) Plantes nouvelles ou peu connues de la région amazonienne (IIIa Partie). <em>Archivos do Jardim Botânico do Rio de Janeiro</em> 4: 1–208.</p>
<p>Ducke, A. (1925a) As leguminosas do Estado do Pará. <em>Archivos do Jardim Botânico do Rio de Janeiro</em> 4: 211–341.</p>
<p>Ducke, A. (1930) Plantes nouvelles ou peu connues de la région amazonienne, IVe série. <em>Archivos do Jardim Botânico do Rio de Janeiro</em> 5: 101–184.</p>
<p>Ducke, A. (1933) Plantes nouvelles ou peu connues de la région amazonienne, Ve série. <em>Archivos do Jardim Botânico do Rio de Janeiro</em> 6: 1–106.</p>
<p>Ducke, A. (1944) New or noteworthy Leguminosae on the Brazilian Amazonia. <em>Boletim Técnico do Instituto Agronômico do Norte</em> 2: 1–33.</p>
<p>Ducke, A. (1949) Notas sobre a Flora Neotrópica II. <em>Boletim Técnico do Instituto Agronômico do Norte</em> 18: 1–248.</p>
<p>Forero, E. (1972) Studies in <em>Stryphnodendro</em>n (Leguminosae: Mimosoideae) including two new taxa. <em>Brittonia</em> 24 (2): 143–145. https://doi.org/10.2307/2805864</p>
<p>Glaziou, A.F.M. (1906) Plantae Brasiliae centralis a Glaziou lectae (Liste des plantes du Brésil Central recueillies en 1861-1895 par A.F.M.Glaziou). <em>Societé Botanique de France, Mémoires</em> 3: 1–648. https://doi.org/10.5962/bhl.title.4336</p>
<p>Guevara, L.C. (1974) Los géneros venezolanos de las Mimosoideae (Leguminosae). <em>Revista Facultad de Agronomía (Maracay)</em> 7: 109–194.</p>
<p>Harms, H. (1923) Leguminosae americanae novae V. <em>Repertorium Specierum Novarum Regni Vegetabilis </em>19 (4–7): 61–70. https://doi.org/10.1002/fedr.19230190405</p>
<p>Hochreutiner, B.P.G. (1910) Critical notes on new of little known species in the Herbarium of the New York Botanical Garden. <em>Bulletin of the New York Botanical Garden</em> 6 (21): 262–299.</p>
<p>IUCN (2012) IUCN Red List Categories and Criteria version 3.1. 2<sup>nd</sup> ed. Available from: http://jr.iucnredlist.org/documents/redlist_cats_crit_en.pdf (accessed 15 May 2018)</p>
<p>IUCN (2022) Guidelines for Using the IUCN Red List Categories and Criteria Version 15 (January 2022). Available from: https://nc.iucnredlist.org/redlist/content/attachment_files/RedListGuidelines.pdf (accessed 11 March 2022)</p>
<p>Jobson, R.W. &amp; Luckow, M. (2007) Phylogenetic Study of the Genus <em>Piptadenia</em> (Mimosoideae: Leguminosae) Using Plastid <em>Trnl–f</em> and <em>Trnk/Matk</em> Sequence Data. <em>Systematic Botany</em> 32 (3): 569–575. https://doi.org/10.1600/036364407782250544</p>
<p>Kleinhoonte, A. (1926) Leguminosae. <em>In</em>: Pulle, A., Neue Beitrage zur Flora Suriname IV. <em>Recueil des Travaux Botaniques Néerlandais</em> 22: 391–417.</p>
<p>Kleinhoonte, A. (1940) Mimosaceae. <em>In</em>: Pulle, A. (Ed.) <em>Flora of Suriname.</em> Vol. 2, part 2. J.H. de Bussy, Amsterdam. pp. 258–331.</p>
<p>Koster, H. (1816) <em>Travels in Brazil</em>. Longman, Hurst, Rees, Orme and Brown, London, 501 pp. https://doi.org/10.5962/bhl.title.60564</p>
<p>Lima, A.G., Paula-Souza, J., Scalon, V.R. &amp; Souza, V.C. (2021) <em>Stryphnodendron flavotomentosum</em> (Leguminosae, Caesalpinioideae, mimosoid clade), a new species from the Atlantic Forest, Brazil. <em>Systematic Botany</em> 46 (1): 1–5. https://doi.org/10.1600/036364421X16128061189431</p>
<p>Lima, A.G., Souza, V.C., Paula-Souza, J.P. &amp; Scalon, V.R. (2020) <em>Stryphnodendron</em> in Flora do Brasil 2020. Jardim Botânico do Rio de Janeiro. Available from: http://floradobrasil.jbrj.gov.br/reflora/floradobrasil/FB23174 (accessed 11 March 2021)</p>
<p>Lima, H.C. (1995) Legumes of the Flora Fluminensis - J.M.C. Vellozo: updated list of tree species. <em>Acta Botanica Brasilica </em>9 (1): 123–146. https://doi.org/10.1590/S0102-33061995000100006</p>
<p>LPWG (2017) A new subfamily classification of the Leguminosae based on a taxonomically comprehensive phylogeny. <em>Taxon</em> 66 (1): 44–77. https://doi.org/10.12705/661.3</p>
<p>MacBride, J.F. (1943) Flora of Peru. <em>Field Museum of Natural History, Botany.</em> 13 part 3 (1–2): 3–507.</p>
<p>Martins, E.M.O. (1972) Nova espécie de <em>Stryphnodendron</em> para a flora Amazônica. <em>Leandra</em> 2 (2): 121–123.</p>
<p>Martins, E.M.O. (1974) <em>Stryphnodendron </em>Mart. Leg. Mim. As espécies do nordeste, sudeste e sul do Brasil II. <em>Leandra</em> 3–4 (4–5): 53–66.</p>
<p>Martins, E.M.O. (1975a) Espécies novas de <em>Stryphnodendron</em> para a flora do Brasil. <em>Leandra</em> 5 (6): 89–94.</p>
<p>Martins, E.M.O. (1975b) <em>Stryphnodendron </em>Mart. (Leg. Mimosoideae): as espécies da região centro-oeste do Brasil. <em>Leandra</em>. 5 (6): 47–54.</p>
<p>Martins, E.M.O. (1977) Nova espécie de <em>Stryphnodendron</em> para a flora do Cerrado. <em>Leandra</em> 6–7 (7): 19–21</p>
<p>Martins, E.M.O. (1980a) A <em>Stryphnodendron </em>new to the Amazonian flora. <em>Contributions from the University of Michigan Herbarium</em> 14: 83–84.</p>
<p>Martins, E.M.O. (1980b) Distribuição geográfica do gênero <em>Stryphnodendron</em> com descrição de nova espécie (Leg., Mim.). <em>Revista Brasileira de Biologia</em> 40 (4): 729–732.</p>
<p>Martins, E.M.O. (1981) <em>Stryphnodendron</em> Mart. (Leguminosae-Mimosoideae) com especial referência aos taxa amazônicos. <em>Leandra</em> 10–11: 3–100.</p>
<p>Martius, C.F.P. (1837) <em>Herbarium florae Brasiliensis</em>. Munich [publisher not identified], 128 pp.</p>
<p>Martius, C.F.P. (1858) Tabula geografica brasiliae et terrarum adjacentium exhibens itinera botanicorum [et florae brasiliensis quinque provincias]. Provinciae florae brasiliensis. <em>In</em>: Martius, C.F.P., Eichler, A.W. &amp; Urban, I. (Eds.) <em>Flora brasiliensis</em> Vol. 1, pars 1, fasc. 21. R. Oldenbourg, Monacchii et Lipsiae, pp. 1840–1906.</p>
<p>Miquel, F.A.W. (1845) Symbolae ad floram surinamensem. <em>Linnaea</em> 18 (5): 563–624.</p>
<p>Neill, D.A. &amp; Occhioni, E.M.L. (1989) A new species of <em>Stryphnodendron</em> (Fabaceae: Mimosoideae) from Amazonian Ecuador. <em>Annals of the Missouri Botanical Garden</em> 76: 357–359. https://doi.org/10.2307/2399356</p>
<p>Occhioni, E.M.L. (1985) Nova espécie de <em>Stryphnodendron </em>Mart. (Leg. Mim.) para a Serra de Cristalina, Goiás. <em>Boletim do Museu Botânico Kuhlmann</em> 8 (1): 62–66.</p>
<p>Occhioni, P. (1959) Duas espécies novas para a flora do Brasil. <em>Revista Brasileira de Biologia</em> 19 (2): 207–209.</p>
<p>Occhioni-Martins, E.M. &amp; Martins Jr., A.G. (1972) As espécies da Amazônia Brasileira. <em>Leandra</em> 2: 11–40.</p>
<p>Pastore, J.F.B., Mota, M., Menezes, H.F. &amp; Trovó, M. (2021) Vellozo’s Florae Fluminensis: A new assessment of the São Paulo part of his collecting itinerary, its vegetation, and species list. <em>Taxon</em> 70 (5): 1078–1095. https://doi.org/10.1002/tax.12509</p>
<p>Pennington, T.D., Reynel, C. &amp; Daza, A. (2004) <em>Illustrated guide to the trees of Peru</em>. Royal Botanic Gardens Kew, Richmond, 282 pp.</p>
<p>Poeppig, E.F. &amp; Endlicher, S.F.L. (1845) <em>Nova Genera et Species Plantarum.</em> Vol. 3. Sumptibos Friderich Hofmeister, Leipzig, 91 pp.</p>
<p>Poiret, J.L.M. (1810) <em>Encyclopédie Méthodique. Botanique</em>. Supplément, vol. 1. Paris: Chez H.Agasse, 761 pp.</p>
<p>Polhill, R.M., Raven, P.H. &amp; Stirton, C.H. (1981) Evolution and systematics of the Leguminosae. <em>In: </em>Polhill, R.M. &amp; Raven, P.H. (Eds.) <em>Advances in Legume Systematics</em>, part 1. Royal Botanic Gardens Kew, Richmond. pp. 1–26.</p>
<p>Prance, G.T. (1973) Phytogeographic support for the theory of Pleistocene forest refuges in the Amazon basin, based on evidence from distribution patterns in Caryocaraceae, Chrysobalanaceae, Dichapetalaceae, and Lecythidaceae. <em>Acta Amazonica</em> 3 (3): 5–28. https://doi.org/10.1590/1809-43921973033005</p>
<p>Prance, G.T. (1977) The phytogeographic divisions of Amazonia and their influence on the selection of biological reserves. <em>In</em>: Prance, G.T. &amp; Elias, T. (Eds.) <em>Extinction is forever</em>. New York Botanical Garden, Bronx, pp. 195–213.</p>
<p>Pulle, A. (1926) Neue Beiträge zur Flora Suriname IV. <em>Recueil des Travaux Botaniques Néerlandais</em> 22: 324–417.</p>
<p>Rafinesque, C.S. (1838) <em>Sylva Telluriana</em>. Philadelphia: printed for the author and publisher, 184 pp. https://doi.org/10.5962/bhl.title.2757</p>
<p>Ribeiro, J.E.L.S., Hopkins, M.J.G., Vicentini, A., Sothers, C.A., Costa, M.A.S., Brito, J.M., Souza, M.A.D., Martins, L.H., Lohmann, L.G., Assunção, P.A., Pereira, E.C., Silva, C.F., Mesquita, M.R. &amp; Procópio, L.C. (1999) <em>Flora da Reserva Ducke. Guia de identificação das plantas vasculares de uma floresta de terra firme na Amazônia Central</em>. Manaus: INPA-DFID, 800 pp.</p>
<p>Ribeiro, P.G., Luckow, M., Lewis, G.P, Simon, M.F., Cardoso, D., Souza, E.R., Silva, A.P.C., Jesus, M.C., Santos, F.A.R., Azevedo, V. &amp; Queiroz, L.P. (2018) <em>Lachesiodendron</em>, a new monospecific genus segregated from <em>Piptadenia</em> (Leguminosae: Caesalpinioideae: mimosoid clade): Evidence from morphology and molecules. <em>Taxon</em> 67 (1): 37–54. https://doi.org/10.12705/671.3</p>
<p>Rizzini, C.T. &amp; Heringer, E.P. (1966) Estudo sobre os sistemas subterrâneos difusos de plantas campestres. <em>Anais Academia Brasileira de Ciências </em>38 (suppl.): 85–112.</p>
<p>Rizzini, C.T. &amp; Heringer, E.P. (1987) As espécies anãs de <em>Stryphnodendron </em>Mart. (Leguminosae–Mimosoideae). <em>Revista Brasileira de Biologia</em> 47 (3): 447–454.</p>
<p>Rizzini, C.T. &amp; Mattos Filho, A. (1968) Espécies novas da flora brasileira. <em>Anais Academia Brasileira de Ciências</em> 40 (2): 231–235.</p>
<p>Rodrigues, A.S., Chaves, N.S.T., Damasceno, A.D., Trindade, B.R., Martins, G.H.L. &amp; Arantes, A.F. (2005) Aspectos clínicos da intoxicação experimental de bovinos pelos frutos de <em>Stryphnodendron fissuratum</em> Mart. (“rosquinha”). <em>Ciência Animal Brasileira</em> 6: 119–126.</p>
<p>Rodrigues, W.A. (1969) Contribuição ao estudo da flora amazônica: <em>Stryphnodendron racemiferum</em> (Ducke) W.Rodr., nova combinação. <em>Ciência e Cultura</em> 21 (2): 438.</p>
<p>Sagot, P.A. (1882) Catalogue des plantes phanérogames et cryptogames vasculaires de la Guyane Française. <em>Annales des Sciences Naturelles; Botanique</em>, sér. 6, 13: 283–336.</p>
<p>Simon, M.F., Pastore, J.F.B., Souza, A.F., Borges, L.M., Scalon, V.R., Ribeiro, P.G., Santos-Silva, J., Souza, V.C. &amp; Queiroz, L.P. (2016) Molecular Phylogeny of <em>Stryphnodendron</em> (Mimosoideae, Leguminosae) and Generic Delimitations in the Piptadenia Group. <em>International Journal of Plant Sciences</em> 177 (1): 44–59. https://doi.org/10.1086/684077</p>
<p>Sousa-Baena, M.S., Garcia, L.C. &amp; Peterson, A.T. (2013) Completeness of digital accessible knowledge of the plants of Brazil and priorities for survey and inventory. <em>Diversity and distributions</em> 20 (4): 369–381.&nbsp; https://doi.org/10.1111/ddi.12136</p>
<p>Spix, J.B. &amp; Martius, C.F.P. (1828) <em>Reise in Brasilien</em>. Vol. 2. M. Lindauer, Munich. pp. 415–884.</p>
<p>Stafleu, F.A. &amp; Cowan, R.S. (1976) <em>Taxonomic Literature. A selective guide to botanical publications and collections with dates, commentaries and types</em>. Vol. 1 A-G. 2<sup>nd</sup>. ed. Bohn, Scheltema &amp; Holkema, Utrecht, 1136 pp. https://doi.org/10.5962/bhl.title.48631</p>
<p>Stafleu, F.A. &amp; Cowan, R.S. (1979) <em>Taxonomic Literature. A selective guide to botanical publications and collections with dates, commentaries and types</em>. Vol. 2 H-Le. 2<sup>nd</sup>. ed. Bohn, Scheltema &amp; Holkema, Utrecht. Dr. W. Junk b.v., Publishers, The Hague. 991 pp.</p>
<p>Steryermark, J.A. (1957) Contributions to the flora of Venezuela: botanical exploration in Venezuela IV. <em>Fieldiana: Botany</em> 28 (4): 679–1225.</p>
<p>Steyermark, J.A. (1968) Contribuciones a la flora de la sierra de Imataca, altiplanicie de Nuria y región adyacente del Territorio Federal Delta Amacuro. <em>Acta Botánica Venezuélica</em> 3 (1–4): 49–175.</p>
<p>Strassburg, B., Brooks, T., Feltran-Barbieri, R., Iribarrem, A., Crouzeilles, R., Loyola, R., Latawiec, A.E., Oliveira Filho, F.J.B., Scaramuzza, C.A.M., Scarano, F.R., Soares-Filho, B. &amp; Balmford, A. (2017) Moment of truth for the Cerrado hotspot. <em>Nature Ecology and Evolution</em> 1: 0099.&nbsp; https://doi.org/10.1038/s41559-017-0099</p>
<p>Sutton, S.Y. (1989) Nicarágua. <em>In</em>: Campbell, D.G. &amp; Hammond, H.D. (Eds.) <em>Floristic inventory of tropical countries: the status of plant systematics, collections, and vegetation, plus recommendations for the future.</em> The New York Botanical Garden Press, New York. pp. 299–304.</p>
<p>Taubert, P.H.W. (1896) Beiträge zur Kenntnis der Flora des centralbrasilianischen Staates Goyaz. Mit einer pflanzengeographischen Skizze von E. Ule. <em>Botanische Jahrbücher für Systematik, Pflanzengeschichte und Pflanzengeographie</em> 21: 402–457.</p>
<p>ter Steege, H., Vaessen, R., Cárdenas-López, D., Sabatier, D., Antonelli, A., Oliveira, S.M., Pitman, N.C.A., Jørgensen, P.M. &amp; Salomão, R.P. (2016) The discovery of the Amazonian tree flora with an updated checklist of all known tree taxa. <em>Science Reports</em> 6, 29549. https://doi.org/10.1038/srep29549</p>
<p>Thiers, B. (Ed.) (2018) Index herbariorum: a global directory of public herbaria and associated staff. New York Botanical Garden’s Virtual Herbarium. Available from: http://sweetgum.nybg.org/science/ih/ (accessed 15 May 2018).</p>
<p>Vellozo, J.M.C. (1831) <em>Florae Fluminensis Icones</em>. Vol. 11. Off. Lithog. Senefelder, Paris. Tab. 1–127.</p>
<p>Vieira, R.R.S., Pressey, R.L. &amp; Loyola, R. (2019) The residual nature of protected areas in Brazil. <em>Biological Conservation</em> 233: 152–161. https://doi.org/10.1016/j.biocon.2019.02.010</p>
<p>Willdenow, C.L. (1806) <em>Species Plantarum. Editio quarta. </em>Vol. 4, part 2. Impensis G.C. Nauk, Berlin. pp. 633–1157.</p>