Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
Type: Article
Published: 2022-05-30
Page range: 459-483
Abstract views: 489
PDF downloaded: 25

Present knowledge on Mecoptera of Ukraine

Tři Sekery 21, CZ-35301 Mariánské Lázně, Czech Republic.
Department of Ecology, Faculty of Humanities and Natural Sciences, University of Prešov, 17. novembra 1, SK-08116 Prešov, Slovakia.
Department of Ecology, Faculty of Humanities and Natural Sciences, University of Prešov, 17. novembra 1, SK-08116 Prešov, Slovakia.
Department of Ecology, Faculty of Humanities and Natural Sciences, University of Prešov, 17. novembra 1, SK-08116 Prešov, Slovakia
Institute of Systematics and Evolution of Animals, Polish Academy of Sciences, Sławkowska str. 17, PL-31016 Kraków, Poland.
Biology Centre of the Czech Academy of Sciences, Institute of Entomology, Branišovská 31, CZ-37005 České Budějovice, Czech Republic; Department of Invertebrate Zoology and Hydrobiology, University of Łódź, Banacha 12/16, PL-90237 Łódź, Poland; State Museum of Natural History, National Academy of Sciences of Ukraine, Teatralna 18, UA-79008 Lviv, Ukraine.
Mecoptera scorpionflies faunistics literary summarization old collections new data Ukraine

Abstract

The first annotated checklist of Mecoptera of Ukraine is presented. Altogether, 11 species of scorpionflies are known with a confirmed or probable occurrence in Ukraine. This list is based on previously published data, as well as on recently collected materials and specimens housed in the collection of the State Museum of Natural History NAS Ukraine, Lviv. This collection belongs to the oldest one in Ukraine and comprises specimens collected by Józef Dziędzielewicz, the founder of mecopteran investigations in Eastern Europe in the 19th and 20th centuries. For each listed species, its distribution in Ukraine is given together with notes on the history of investigations, and synonymies of the respective taxa. Detailed information on the distribution of selected species from the Red Book of Ukraine is presented.

 

References

  1. Brauer, F.M. & Löw, F. (1857) Neuroptera austriaca. Carl Gerold’s Sohn, Wien, 80 pp.
    Belke, G. (1859) Rys historyi naturalnej Kamieńca podolskiego [Esquisse l’histoire naturelle de Kamienietz Podolski]. Drukarnia Gazety Codziennéj, Warszawa, 1859, 1–114.
    Bicha, W. (2018) Biodiversity of Mecoptera. In: Foottit, R.G. & Adler, P.H. (Eds.), Insect Biodiversity: Science and Society. Vol. II. John Wiley & Sons, Hoboken, New Jersey, pp. 705–720. https://doi.org/10.1002/9781118945582.ch23
    Byers, G.W. (2002) Scorpion-flies, hangingflies, and other Mecoptera. Emporia State University, Emporia, ‎Kansas‎, 15 pp.
    Chaplygina, A.B. (2016) Konsortyvni zvyazky kropyvyanky chornoholovoi (Sylvia atricapilla L.) u lisovykh tsenozakh livoberezhnoi Ukrainy. [The consortial relations of Eurasian blackcap (Sylvia atricapilla L.) in the forest cenoses of left bank Ukraine]. Studia Biologica, 10 (1), 99–110. [in Ukrainian, English summary] https://doi.org/10.30970/sbi.1001.464
    Chaplygina, A.B., Gramma, V.N., Bondarets, D.I. & Savynska, N.O. (2015) Chlenystonohi u trofotsenotychnii strukturi konsortsii mukholovky biloshyinoi v umovakh lisovykh biogeozenoziv Pivnichno-Skhidnoi Ukrainy. [Arthropods in trophic-cenosis structure of collared flycatcher consortium in conditions of forest ecosystems of North-Eastern Ukraine]. Visnyk of Dnipropetrovsk University. Biology, ecology, 23 (1), 74–85. [in Ukrainian, English summary] https://doi.org/10.15421/011511
    Dobosz, R. & Hadaś, T.B. (1999) Bittacus italicus (O.F. Müller, 1766) (Mecoptera: Bittacidae) w Polsce i na Ukrainie. Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 17 (3–4), 145–150.
    Dorokhova, G.I. & Martynova, O.M. (1987) Otryad Mecoptera. Skorpionovye mukhi. [The order Mecoptera. Scorpion-flies. Key of the insects of the European part of SSSR]. Opredelitel nasekomykh Evropeiskoi chasti SSSR, 4 (VI), 97–107. [in Russian]
    Dvořák, L., Haenni, J.-P., Máca, J., Mariychuk, R. & Oboňa, J. (2017) Some insects (Dermaptera, Diptera, Mecoptera) from beer traps in Uzhhorod City (Ukraine). Acta Universitatis Prešoviensis, Folia Oecologica, 9 (2), 11–17.
    Dvořák, L., Haenni, J.-P., Dvořáková, K., Kameneva, E.P., Mariychuk, R., Manko, P., Oboňa, J. & Korneyev, V.A. (2019) Some insects from beer traps in Westernmost Ukraine. Ukrainska Entomofaunistyka, 10 (2), 1–6. https://dx.doi.org/10.5281/zenodo.3584947
    Dziędzielewicz, J. (1867) Wykaz owadów siatkoskrzydłych (Neuroptera). Sprawozdania Komisji Fizjograficznej c.k. Towarzystwa naukowego Krakowskiego. Materyały do fizyografii Galicyi, Kraków, 1, 158–165.
    Dziędzielewicz, J. (1868) Dodatek do zeszłorocznego wykazu sieciówek (Neuroptera). Sprawozdania Komisji Fizjograficznej c.k. Towarzystwa naukowego Krakowskiego. Materyały do fizyografii Galicyi, Kraków, 2, 153.
    Dziędzielewicz, J. (1877) Wykaz Prasiatnic i Sieciarek na porzeczach Prutu po Kołomyję i Bystrzycy nadworniańskiej. Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego, 2, 68–75.
    Dziędzielewicz, J. (1883) Sieciwki (Neuroptera) zebrane w okolicach Koomyi i nad Dniestrem w r. 1882. Sprawozdania Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności w Krakowie, 17, 1–9.
    Dziędzielewicz, J. (1884) Sieciwki (Neuroptera) i Prasiatnice (Pseudoneuroptera) zebrane na Pokuciu w cigu lata 1883. Sprawozdania Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności w Krakowie, 18, 1–5 (223–229).
    Dziędzielewicz, J. (1889) Nowy dodatek do fauny owadów siatkoskrzydłych. Sprawozdania Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności w Krakowie, 23, 112–118.
    Dziędzielewicz, J. (1891) Przegląd fauny krajowej owadów siatkoskrzydłych (Neuroptera, Pseudoneuroptera). Sprawozdania Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności w Krakowie, 26, 26–151.
    Dziędzielewicz, J. (1898) Wiadomości o owadach siatkoskrzydłych (Neuroptera) zawarte w roczniku z r. 1896 czasopisma niemieckiego: Illustrite Wochenschrift für Entomologie Neudamm i porównanie spostrzeżeń o pojawie odnośnych gatunków w krajach Polski a w szczególności Galicyi. Kosmos, 22, 190–197.
    Dziędzielewicz, J. (1905) Sieciarki (Neuroptera genuia) i Prasiatnice (Archiptera) zebrane w ciągu lat 1902 i 1903. Sprawozdania Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności w Krakowie, 38, 104–125.
    Dziędzielewicz, J. (1907) Sieciarki (Neuroptera genuina) i Prasiatnice (Archiptera) zebrane w ciągu lat 1904 i 1905. Sprawozdania Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności w Krakowie, 42, 13–25.
    Dziędzielewicz, J. (1911) Owady siatkoskrzydłe (Neuropteroidea), zebrine w zachodnich Karpatach w roku 1909. Sprawozdania Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności w Krakowie, 45, 39–44.
    Dziędzielewicz, J. (1914) O owadzie Pośnieżku (Boreus), żyjącym na ziemiach Polski. Kosmos, 29 (1–3), 42–45.
    Dziędzielewicz, J. (1918) Owady siatkoskrzydłowate ziem Polski (Insecta neuropteroidea Poloniae terrarum). Rozprawy i Wiadomości z Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 4 (1–4), 38–40.
    Enderlein, G. (1910) Über de Phylogenie und Klassifikation der Mecopteren unter Berücksichtingung der fossilen Formen. Zoologischer Anzeiger, 35, 385–399.
    Ermolenko, V.M. (1994a) Bitak italiiskyi, komarivka-bitak italiiska. Bittacus italicus (Müller, 1786). In: Shcherbak, M.M. (Ed.), Chervona knyha Ukrainy. Tvarynnyi svit [Red Book of Ukraine. Fauna]. Kyiv, Ukrainska entsyklopediya, pp. 142. [in Ukrainian]
    Ermolenko, V.M. (1994b) Lodovychnyk vestvuda. Lodovychnyk zvychainyi. Boreus westwoodi Hagen, 1866. In: Shcherbak, M.M. (Ed.), Chervona knyha Ukrainy. Tvarynnyi svit [Red Book of Ukraine. Fauna]. Ukrainska entsyklopediya, Kyiv, pp. 144. [in Ukrainian]
    Ermolenko, V.M. & Korneev, V.O. (2009) Komarivka italiiska. Bittacus italicus (Müller, 1786). In: Akimov I.A. (Ed.), Chervona knyha Ukrainy. Tvarynnyi svit. [Red Book of Ukraine. Fauna]. Kyiv, Hlobalkonsaltynh, pp 138. [in Ukrainian]
    Farbotko, J. (1929a) Przyczynek do znajomości wojsiłek północno-wschodniej Polski. Prace Towarzystwa przyjaciół nauk w Wilnie, 5 (17), 1–8.
    Farbotko, J. (1929b) Materjały do znajomości aparatu kopulacyjnego wojsiłek (Panorpa)= Materialien zur Kenntnis der Genitalapparates der Panorpaten. Prace Towarzystwa przyjaciół nauk w Wilnie, 5 (16), 1–43.
    Fudakowski, J. (1923) Znane i nowe stanowiska Borens hiemalis L. i B. westwoodi Hag. (Neuropteroidea—Mecoptera). (Neue und bekannte Standorte von Boreus hiemalis L. u. B. westwoodi Hag. in Polen). Polskie Pismo Entomologiczne, 2 (4), 202–204.
    Hagen, H. (1863) Die Odonaten- und Neuropteren-Fauna Syriens und Klein-Asiens. Wiener entomologische Monatsschrift, 7, 193–199.
    Hagen, A.H. (1866) Synopsis of the genus Boreus. Entomologists Monthly Magazine, 3, 132
    Imhoff, L. & Labram, J.D. (1845) Insekten der Schweiz; die vorzuglichsten Gattungen je durch eine Art bildlich dargestellt von J.D. Labram nach Anleitung und mit Text von Dr. L. Imhoff. Basel, 4 & 5. [unknown pagination]
    Jiang, L., Hua, Y., Hu, G.-L. & Hua, B.-Z. (2019) Habitat divergence shapes the morphological diversity of larval insects: insights from scorpionflies. Scientific Reports, 9, 12708. https://doi.org/10.1038/s41598-019-49211-z
    Kletyonkin, V.H. (2018) Znakhidky tvaryn Chervonoi knyhy Ukrainy u Dvorichanskomu raioni Kharkivskoi oblasti. [The findings of animals of the Red book of Ukraine in the Dvorichanskyi district of the Kharkivska Region]. Materialy do 4-ho vydannya Chervonoi knyhy Ukrainy. Tvarynnyi svit. Series: “Conservation Biology in Ukraine”, 1 (7), 357–363. [in Ukrainian]
    Kopytko, U. (2009) Konsorty Astrantia major L. v Chornohori (Ukrainski Karpaty). [The consorts of Astrantia major L. in Chornohora (Ukrainian Carpathians). Visnyk Lviv University, Serie Biology, 51, 89–92. [in Ukrainian, English summary]
    Korneev, V.O. & Kotenko, A.G. (2009) Lodovychnyk vestvuda. Boreus westwoodi Hagen 1866. In: Akimov, I.A. (Ed.), Chervona knyha Ukrainy. Tvarynnyi svit. [Red Book of Ukraine. Fauna]. Hlobalkonsaltynh, Kyiv, pp. 139. [in Ukrainian]
    Krainyk, Yu.M., Busel, V.A., Holovko, O.S. & Horbenko, E.I. (2018) Fauna Chervonoi knyhy Ukrainy Natsionalnoho pryrodnoho parku “Velykyi Luh”. [The fauna of the Red book of Ukraine of the National Nature Park “Velykyi Luh”]. Materialy do 4-ho vydannya Chervonoi knyhy Ukrainy. Tvarynnyi svit. Series: “Conservation Biology in Ukraine”, 1 (7), 389–393. [in Ukrainian]
    Krivokhatskii, V.A. & Prokopov, G.A. (2015) Komarovka italyanskaya (bittak italyanskii) Bittacus italicus (Müller, 1786). In: Ivanov, S.P. & Fateryga, A.V. (Eds.), Krasnaya kniga Respubliki Krym. Zhivotnye. [Red Book of the Republic of Crimea. Animals]. IT “Arial”, Simferopol, pp. 145. [in Russian]
    Kuntze, R. (1937–1938) Charakterystyka entomofaunistyczna ścianki wołczynieckiej pod Stanisławowem. Polskie pismo entomologiczne. [Bulletin entomologique de la Pologne], 16–17, 1–15.
    Latreille, P.A. (1805) Histoire naturelle, generale et particuliere de Crustaces et des Insectes. Vol. 13. Dufart, Paris, 432 pp.
    Latreille, P.A. (1816) L‘Histoire Generale et Particuliere des Crustaces, des Arachnides et des Insectes. In: Latreille, P.A. (Ed.), Nouveau Dictionnaire d‘Histoire Naturelle, 2. Aufl., Bd. 4, pp. 1–602.
    Lauterbach, K.E. (1972) Zur Kenntnis der Skorpionsfliegen des Balkans (Mecoptera, Panorpidae). Deutsche Entomologische Zeitschrift, 19, 109–140. https://doi.org/10.1002/mmnd.19720190112
    Linnaeus, C. (1758) Systema natura per regna tria naturae secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Vol. 1. 10th Edition. Salvii, Holmiae, 824 pp. https://doi.org/10.5962/bhl.title.542
    Lezhenina, I.P., Gramma, V.N., Chaplygina, A.B. & Savinskaya, N.A. (2009) Chlenistonogie v gnezdakh mukholovki-belosheiki v nagornoi dubrave (Kharkovskaya oblast). [Arthropods in nests of Muscicapa albicollis in highland oak-grove (Kharkov Region)]. Nauchnyie vedomosti Belgorodskogo gosudarstvennogo universiteta. Seriya: Yestestvennyie nauki, 3 (58), 95–100. [in Russian, English summary]
    Linnaeus, C. (1767) s.n. In: Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Regnum Animale. 2. Laurentii Salvii, Holmiae [Stockholm], pp. 533–1327. https://doi.org/10.5962/bhl.title.156772
    Łomnicki, M. (1877a) Sprawozdanie z wycieczki zoologicznej odbytéj na Podolu w r. 1876 pomiędzy Seretem, Zbruczem a Dniestrem. Sprawozdania Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności w Krakowie, 11, 128–156.
    Łomnicki, M. (1877b) Spostrzeżenia pojawów w świecie zwierzęcym w r. 1876. 3. W Stanisławowie przez Prof. Łomnickiego. Sprawozdania Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności w Krakowie, 11, 188.
    Łomnicki, J. (1914) Zarys fauny okolic Lwowa. Rozprawy i Wiadomości z Muzeum im. Dzieduszyckich. Lwów, 1 (1–2), 109–111.
    Majewski, E. (1882) Systematyczny wykaz owadów Żyłkoskrzydłych polskich u nas dotąd znalezionych. Insecta Neuroptera Polonica. Księgarnia Gebethnera i Wolffa, Warszawa, 42 pp.
    Majewski, E. (1885) Owady Żyłkoskrzydłe (Neuroptera Polonica). Systematyczny wykaz krajowych sieciarek i prasiatnic. Materyały do fauny krajowej. Nakładem księgarni Teodora Paprockiego i S-ki, Warszawa, 1–2, 1–39.
    Mateleshko, O.Yu. (2011) Lodovychnyk Vestvuda. Boreus westwoodi Hagen, 1866. In: Mateleshko, O.Yu. & Potish, L.A. (Eds.), Chervona knyha Ukrainskykh Karpat. Tvarynnyi svit. [Red Book of the Ukrainian Carpathians. Fauna]. Uzhhorod, Karpaty, pp. 92. [in Ukrainian]
    Martynova, O.M. (1954) Skopionnitsy (Mecoptera) fauny SSSR. I [Scorpion-flies (Mecoptera) of USSR fauna. I]. Trudy Zoologicheskogo instituta Akademii nauk SSSR, 15, 54–66. [in Russian]
    Martynova, O.M. (1957) Skopionnitsy (Mecoptera) fauny SSSR. II Semeistvo Panorpidae. [Scorpion-flies (Mecoptera) of USSR fauna. II The family Panorpidae]. Entomologicheskoe obozrenie, 36 (3), 721–747. [in Russian]
    Martynova, O.M. (1959) Skopionnitsy (Mecoptera) fauny SSSR. III Semeistvo Bittacidae. [Scorpion-flies (Mecoptera) of USSR fauna. III The family Bittacidae]. Entomologicheskoe obozrenie, 38 (1), 196–199. [in Russian]
    Mac Lachlan, R. (1869) Synopsis of the Species of Panorpa occurring in Europe and the adjoing Countries, with a Description of a singular new Species from Java. Transactions of the Entomological Society of London, 1869, 59–70. https://doi.org/10.1111/j.1365-2311.1869.tb01098.x
    McLachlan, R. (1882) A new European Panorpa. Entomologists Monthly Magazine, 19, 130–132.
    Mocsáry, S. (1875) Adatok Zemplén és Ung megyék faunájához – Neuroptera. MTA Mathemathika és Természettudományi Közlöny, 176–177.
    Mosin, H.H. (2017a) Komarivka italiiska. Bittak italyanskii. Bittacus italicus (Müller, 1786). In: Zalevskii, V.D. (Ed.), Chernova knyha Donetskoi oblasti: tvarynnyi svit. Naukovo-informatsiinyi dovidnyk. [Red Book of Donetska Region: fauna. Scientific and informative guide]. Vinnytska oblasna drukarnya, Vinnytsya, pp. 1–112. [in Ukrainian]
    Mosin, H.H. (2017b) Lodovychnyk Vestvuda. Lednichnik Vestvuda. Boreus westwoodi Hagen, 1866. In: Zalevskii, V.D. (Ed.), Chernova knyha Donetskoi oblasti: tvarynnyi svit. Naukovo-informatsiinyi dovidnyk. [Red Book of Donetska Region: fauna. Scientific and informative guide]. Vinnytska oblasna drukarnya, Vinnytsya, 113 pp. [in Ukrainian]
    Muller, O.F. (1766) Manipulus insectorum Taurinensium a Carolo Allionio editus. Miscellania Taurinensia, 3, 185–198.
    Nagler, C. (1968) Les panorpides de la collection du Mesee “Grigore Antipa”—Bucarest, Trav. Mus. Hist. Nat.“Gr. Antipa“, 8 (2), 813–826.
    Nagler, C. (1970) Specii noi de Panorpidae (Ord. Mecoptera). Revista Mezeelor, 7, 54–57.
    Nikolaev, G.V. (2003) Skorpionovye mukhi semeistva Boreidae (Mecoptera) Azii. [Snow scorpion-flies of the family Boreidae (Mecoptera) of Asia]. Tethys entomological research, 8, 239–248. [in Russian, English summary]
    Nikolaev, G.V. (2015) Problemy izucheniya skorpionovykh mukh roda Boreus Latreille, 1816 (Mecoptera: Boreidae) v Rossii. [Problems of studying of snow scorpion-flies of the genus Boreus Latreille, 1816 (Mecoptera: Boreidae) in Russia]. Scientific proceedings of the State Natural Reserve “Prisurskii”, 30 (1), 195–197. [in Russian, English summary]
    Nowicki, M. (1864) Przyczynek do owadniczej fauny Galicyi. Drukarnia Uniwersytecka w Krakowie, Kraków, 87 pp.
    Nowicki, M. (1865) Insecta Haliciae Musei Dzieduszyckiani. Typis Universitatis Jagellonicae, Cracoviae, 87 pp.
    Nowicki, M. (1867) Instrukcya dla dostrzegaczy pojawów w świecie zwierzęcym. Sprawozdania Komisji Fizjograficznej c.k. Towarzystwa naukowego Krakowskiego. Materyały do fizyografii Galicyi, Kraków, 1, 1–29.
    Nowicki, M. (1870) Zapiski faunicze. Sprawozdania Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności w Krakowie, 4, 1–28. 
    Holoborodko, K.K. (2011) Bittacus italicus (Muller, 1786). Комарівка італійська (Битак итальянский). Chervona knyga Dnipropetrovskoi oblasti. Tvarynnyj svit. [The red book of Dnipropetrovsk region. Animals]. New Print, Dnipropetrovsk, 131 pp. [in Ukrainian]
    Palmer, C.M. (2010) Diversity of feeding strategies in adult Mecoptera. Terrestrial Arthropod Reviews, 3, 111–128. https://doi.org/10.1163/187498310X519716
    Penny, N.D. (1977) A systematic study of the family Boreidae (Mecoptera). The University of Kansas science bulletin, 51, 141–217.
    Penny, N.D. & Byers, G.W. (1979) A Check-List of the Mecoptera of the World. Acta Amazonica, 9 (2), 365–388. https://doi.org/10.1590/1809-43921979092365
    Pliginsky, V. (1914) Novye vidy roda Boreus Latr. iz Kryma (Neuroptera, Panorpidae). [The new species of the genus Boreus Latr. from Crimea (Neuroptera, Panorpidae]. Russkoe Entomologicheskoe Obozrenie, 14, 363–367. [in Russian]
    Rambur, M.P. (1842) Histoire Naturelle des Insectes, Névroptéres. Fain et Thunot, Paris, 534 pp.
    Rizun, V.B., Konovalova, I.B. & Yanytskyi, T.P. (2000) Ridkisni i znykayuchi vydy komakh v entomolohichnykh kolektsiyakh Derzhavnoho pryrodoznavchoho muzeyu. [Rare and endangered insect species of Ukraine in the entomological collections of the State Museum of Natural History]. SMNH, Lviv, 71 pp. [in Ukrainian, English summary]
    Sauer, K.P. & Hensle, R. (1977) Reproduktive Isolation, ökologische Sonderung und morphologische Differenz der Zwillingsarten Panorpa communis L.und P. vulgaris IMHOFF und LABRAM (Insecta, Mecoptera). Eine vergleichend biologische und evolutionsökologische Studie. Zeitschrift für zoologische Systematik und Evolutionsforschung, 1, 169–207. https://doi.org/10.1111/j.1439-0469.1977.tb00537.x
    Ševčík, J. & Hudeček, J. (1994) Srpice (Insecta: Mecoptera) Slezska a severní Moravy—současný stav znalostí a přehled zjištěných druhů. Časopis Slezského Muzea Opava (A), 43, 253–261.
    Svensson, S.A. (1972) Boreus Latreille, 1825 (Mecoptera). A Synopsis of Described Species. Insect Systematics & Evolution, 3 (1), 26–32. https://doi.org/10.1163/187631272X00049
    Szczęsny, B. & Godunko, R.J. (2008) Catalogue of caddis flies (Insecta: Trichoptera) of Ukraine. State Museum of Natural History NAS Ukraine, Lviv, 104 pp. https://doi.org/10.3409/000000007783995156
    Verves, Ju.G., Khrokalo, L.A., Pavlyuk, R.S. & Balan, P.G. (1999) Do pryntsypiv doboru bezkhrebetnykh tvaryn u Chervonu knyhu Ukrainy. [Criteria of estimating species of invertebrate animals for including in the red book of Ukraine]. Zapovidna sprava v Ukraini, 5, 48–58. [in Ukrainian, English summary]
    Ward, P.H. (1979) Structural variation in the genitalia of the Panorpa alpina-complex (Mecoptera). Systematic Entomology, 4 (1), 71–79. https://doi.org/10.1111/j.1365-3113.1979.tb00612.x
    Wierzejski, A. (1868) Przyczynek do fauny owadów błonkoskrzydłych (Hymenoptera). Sprawozdania Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności w Krakowie, 2, 108–120.
    Wierzejski, A. (1883) Dodatek do fauny sieciówek (Neuroptera). Sprawozdania Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności w Krakowie, 17, 253–255.
    Willmann, R. (1975) Die Gattung Panorpa in der Türkei. Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien, 79, 543–564.
    Willmann, R. (1978a) Bemerkungen zu anatolischen Mecopteren. Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien, 81, 517–523.
    Willmann, R. (1978b) Neubeschreibung der Typen von Panorpa caucasica Mac Lachlan, 1869. Bulletin de l’Institut royal des sciences naturelles de Belgique, 52 (9), 1–4.
    Willmann, R. (2013) Fauna Europaea: Mecoptera. Fauna Europaea version 2.6.2. Available from: http://www.faunaeur.org (accessed 7 September 2020)
    Yanytskyi, T.P., Godunko, R.J. & Konovalova, I.B. (2008) Formuvannya ekolohichnoi merezhi i zberezhennya entomotsenoziv zakhidnoho regionu Ukrainy. [Formation of ecological network and conservation of entomological cenoses in Western Region of Ukraine]. Naukovyi visnyk Uzhhorodskoho universytetu. Seriya Biolohiya, 23, 249–253. [in Ukrainian, English summary]
    Zamoroka, A.M., Bidychak, R.M., Geryak, Yu. M., Glotov, S.V., Kaprus, I. Ya., Kozoriz, Yu. H., Martynov, A.V., Mykhayliuk-Zamoroka, O.V., Pushkar, T.I., Rizun, V.B., Slobodian, O.M., Smirnov, N.A., Utevsky, S. Yu. & Shparyk, V. Yu. (2017) Rozpovsyudzhennya ridkisnykh vydiv bezkhrebetnykh tvaryn, zanesenykh do Chernovoi knyhy Ukrainy, v Ivano-Frankivskii oblasti. [Distribution of rare invertebrate animals listed in the Red Data Book of Ukraine in Ivano-Frankivsk Region]. Ukrainian Entomological Journal, 2 (13), 77–94. [in Ukrainian, English summary]
    Zhuravchak, R.O. (2011) Stan vyvchennya ta rarytetna skladova entomofauny Rivnenskoho pryrodnoho zapovidnyka ta sumizhnykh terytorii. [The condition of the studying and rare component of entomofauna of Rivnenskyi nature reserve and adjacent territories]. Naukovyi visnyk Uzhhorodskoho universytetu. Seriya Biolohiya, 31, 62–67. [in Ukrainian, English summary]

  2.